Dijital PR, Dijital Pazarlama, Dijital Reklam gibi kavramların ve daha fazlasının içinde bulunduğu bir “dijital iletişim” dünyası içerisindeyiz. Bu kavramların ayrımları ya da aralarındaki ilişki, tamamen sizin neyi, nasıl açıkladığınızla ya da bu kavramların birbiriyle bağlarının ayrılamamasından oluşan bir muğlaklıktan kaynaklanıyor gibi geliyor bana. Geleneksel iletişim yöntemlerinde bile PR, reklam ve pazarlama faliyetleri arasındaki ilişki (görev dağılımı/iş bölümü) arasında hala belirsizlikler varken, aralarındaki ayrımlar net bir şekilde belli değilken dijital iletişimdeki iş kollarının kesin sınırlarının 5-10 yıllık bir süreçte belirlendiğini söylemek şimdilik kolay değil diye düşünüyorum.
Lafı fazla uzatmadan başlığımızdaki konumuza geri dönelim, aşağıda yazacağım bazı maddeler dijital pazarlama ya da dijital reklam faaliyetlerinin içine de alınabileceği gibi ben PR merkezli bir anlatım yapacağım.
1- Kurum/marka linklerinin aktif ve güncel olmaması
Dijital iletişim faaliyetleri içerisinde kurumsal iletişimi yapabileceğimiz kanalların başında kuruma/markaya ait linkler geliyor. Websitesi, blog, sosyal medya profillerinin güncel, kurum bilgilerine/faaliyetlerine kolay ulaşılabilir, yazılımsal ve tasarımsal açıdan iyi yapılandırılmış, SEO altyapısı sağlanmış nitelikte olması gerekmektedir. Ama bir çok websitesini incelediğimizde vakti zamanında bir şekilde yapılmış ve o şekilde bırakılmış, içerisindeki bilgilerin yanında varsa Basın Odası ve Blog gibi bölümlerin aktif güncellenilmediği görülmektedir. Mesela, çoğu zaman bir bülten servisi yapıldığında o bültenin çeşitli haber sitelerinde yer almasını beklerken bültene ya da bültenin içerisindeki içeriğe markanın kendi linklerinde yer verilmemektedir. Buna artı olarak markalar sosyal medya kanallarında daha çok ürün ya da hizmete bağlı satış/tanıtım odaklı iletişim yaparlarken markayla ilgili sosyal bilgilerin bu mecralarda paylaşılmamasına da pek akıl sır erdiremiyorum. Ben sosyal medyayı anlatırken, bu mecranın insanların sosyal yaşantılarını (yediklerini, gezdiklerini, giydiklerini, yaptıklarını vb.) burada paylaşarak böyle bir medyanın doğurduklarını ve adının da sosyal yaşantıdan geldiğini söylüyorum. Eee, markalar da sosyal medya iletişimi yapıyorlarsa burada kendi sosyal yaşantılarını, açılışlarını, bültenlerini, personel eğitimlerini, kurum içinde yaşanan üzüntüleri, bahar pikniklerini vb. bilgileri paylaşmaları gerekmektedir.
2- Basın bültenlerinin SEO’ya uygun yazılması
Bu maddeyi çok kısa geçeceğim, buradaki kastım kesinlikle yazılan basın bültenlerinin her yerine linklerinizi yazmanız değil, bence bu zaten yapılan en büyük yanlışlardan bir tanesi. Kurum/marka olarak hangi kelimelerle eşleşmek istiyorsanız, hedef kitlelerin zihninde hangi kalıplarla yer edinmek istiyorsanız bültenlerinizde o kelimelere, kalıplara yer vermelisiniz.
“Her blogum var diyene ürünle koşmayın.. “
3- Blogger’lara verilen önem ve blog yazarı etkinlikleri
Benim gözümde blog yazarları, “dijital dünyanın köşe yazarlarıdır” ve bu yüzden hem önemlilerdir hem de onlara önem verilmesi gerekmektedir. Burada markanızı, mesajlarınızı doğru hedef kitlelere götürecek olan blog yazarları seçilmeli onlarla iyi ilişkiler geliştirmenin yanında çeşitli dönemlerde etkinliklerle onlarla bir araya gelmelisiniz. Blog yazarı seçimini yaparken, özgün içerik yaratan, etkin bir kitleye seslenen, adı markanızla yanyana geldiğinde zarar vermeyecek kişilerin seçilmesini tavsiye ederim. Diğer yandan hergün markanızın ya da ajansınızın mail kutusunu dolduran bize ürün verin deneyelim, ürünlerinizi bloğumuz üzerinden kitlelere ulaştıralım, bizi etkinliklerinize çağırın, onu etkinliğe çağırmışşınız beni niye çağırmadınız diye dolduran blog yazarcıklarından mümkün oldukça uzak durun. Burada şöyle bir benzetme yapmak isterim, nasil ki geleneksel PR faaliyetlerinde etkinlik, bülten gönderimi, basın lansmanı gibi faaliyetlerde en iyileri seçmeye çalışıyoruz burada da kriterlerimiz benzer şekilde olmalı.
4- Ünlü – Celebrity – Fenomen Kullanımı
PR/Halkla ilişkiler faaliyetlerinden bir tanesi de iletişim faaliyetlerinde ünlü kullanımıdır. Bunu dilerseniz bir kriz iletişimi sürecinde kanaat önderi kullanımı olarak da yapabilirsiniz, bir lansman sürecinde ünlüyü marka sözcüsü yaparak da.. Dijital iletişim süreçlerinde bu iş, bir ünlüye (internet fenomeni) bir tweet attıralım yeter seviyesine kadar inmiş olsa da, Tweet attırmak, Instagramda ya da Vine ‘da paylaşım yaptırmak vb. kullanılması gereken yöntemler arasında yer alıyor. Ama burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, sırf belirli bir takipçi sayısına sahip diye kişilere hak ettiğinden fazla değer ya da aşikare para isteyenlere para vermemek olsa gerek. Ki istenilen paraların kimi zaman 20-30 kişilik bir basın/blogger etkinliği yapılabilecek seviyelerde olduğunu, internette takipçi, RT, Like, İzlenme vb. arttırmak için nasıl hileler kullanıldığını ve yapılacak faaliyet sonrasında size geri dönüşünün başarılı bir ROI’yi yansıtmayacağını bilince bu konuda da dikkatli olmanızı tavsiye ederim.
“Yerel internet medyası diye bir şey yoktur..”
5- İnternet basın mensupları iletişimi
Geleneksel PR/Halkla ilişkiler faaliyetlerinin en başında basınla ilişkiler geliyor. Geleneksel medyaların dijitalleşme süreçleri ise hem hızla devam ediyor hem de her geçen gün dijital medya kanalları önem kazanıyor. Dünyada basım faaliyetlerini durdurup medya hayatına internet üzerinden devam eden gazeteler var hakeza ülkemizde de benzer uygulamaları gördük, görmeye devam edeceğiz. Geleneksel basının dijitalleşmesinin yanında dijital dünya da kendi basın mensuplarını yaratmış, binlerce internet haber sitesi, portal son yıllarda hayatımıza girmiş bulunmakta. Bu internet sitelerinin genel yayın yönetmeni, yazı işleri müdürü, editörleri vb. gibi çalışanlarını da yapılacak iletişim faaliyetlerimizde unutmamak gerekiyor. Hele ki, yaptığınız bir basın etkinliği ya da gönderdiğiniz bir basın bülteni gazetelerde ertesi gün kendine yer bulacakken internet haber sitelerinde etkinlik esnasında ya da bülten servis edildikten 5-10 dk sonra yer alacağını düşünürsek bence internet medyası yarın bizler için daha değerli olacaktır. Bu doğrultuda internet medya mensuplarına daha fazla önem göstermeliyiz. Birde bu noktada gözden kaçırmamamız gereken bir durum var, yerel internet sitesi diye bir şey yoktur, yerel bir gazetenin internet sitesi olabilir ama o internet sitesi tüm arama motorlarına, sosyal medya paylaşımlarına açık olduğu sürece yerel değil ulusal hatta ilgili içerik hakkında arama yapan kişi dünyanın neresindeyse onun için uluslararası bir medya kanalıdır.
6- Online monitoring – dijital medya takibinin yapılması
Pr ajansları çalışanları olsun, kurumsal iletişim departmanları çalışanları olsun sabah masaya oturur oturmaz ilk iş olarak markalarıyla ilgili çıkan haberlerin kontrolünü yaparlar. Bunun için de çeşitli medya takip ajanslarıyla çalışırlar yoksa hangi gazetede haberimiz çıkmış, hangi televizyonda adımız geçmiş, hangi internet sitelerinde bültenlerimiz yayınlanmış ya da bizim bilgimiz dışında haberler yapılmış mı gibi durumları elle kontrol etmek pek kolay değildir. (geçmişte bu iş, el emekleriyle yapıp sektörün gelişmesini sağlayan herkesin ellerine emeklerine sağlık) İnternet, televizyon gazete radyo dergi gibi geleneksel medya kanallarına göre daha hızlı yaşayan, tüketen bir medya kanalı. Bu yüzden internet medya takibi yaptırırken eskiden beri bu hizmeti veren medya takip ajansları yerine sadece internet alanında hizmet vermek için tasarlanmış takip sistemlerini kullanmakta fayda olduğunu düşünüyorum. Geçmiş dönemdeki tecrübemle de sabittir ki, çoğu zaman yeni nesil bir medya takip sistemini kullanmak size büyük faydalar sağlamaktadır. Örnek olarak bir kriz ya da lansman sürecinde geleneksel medya takip sistemine göre kimi zaman 100’den fazla yansımanın bulunabilmesi ya da geleneksel medya takip sisteminde ertesi gün sabahında maille gelecek bildirim yerine, herhangi bir haber yansımasınun hemen ardından 10 dakika içinde size iletilmesi gibi durumlarla karşılaşabiliriz.
Not: Dijital PR faaliyetleri hakkında kurum ya da kişi olarak hizmet ve danışmanlık almak isterseniz benimle bloğumun İLETİŞİM sayfası ya da Linkedin profilim üzerinden irtibata geçebilirsiniz.